Gas is duur en zal duur blijven. De belasting op gas zal nog hoger worden, daarmee wordt het gebruik ontmoedigd. Maar wat is het alternatief? Is er nog iets anders mogelijk dan alles elektrificeren? Is hout een optie?
In het begin van de energietransitie was er veel aandacht voor de biobrandstoffen. De Renewable Energy Directive van de EU uit 2004 die de basis was voor de Europese energietransitie, gaf de biobrandstoffen een belangrijke rol. Biodiesel uit koolzaad, bio-ethanol uit suiker, biogas uit mest en mais, moderne houtketels en elektriciteit uit biomassa-gestookte centrales moesten de transitie aanjagen. Een belangrijke doelstelling was het verminderen van de afhankelijkheid van de import van olie, kolen en gas, de verwachting was dat de land- en bosbouw veel van de hernieuwbare grondstoffen kon leveren.
Klimaattransitie
Na de klimaatconferentie van Parijs in 2015 werd de energietransitie veel sterker in het kader van de klimaattransitie geplaatst, alles moest bijdragen aan de verlaging van de CO2-uitstoot. Energiebeleid werd klimaatbeleid. Verbranding van hout of plantenolie geeft natuurlijk ook CO2, dat maakte de biobrandstoffen minder acceptabel. De nuance dat de koolstof in het groeiproces door de plant uit de atmosfeer was gehaald, mocht niet baten. De subsidie voor grootschalige houtstook werd verminderd, de subsidie voor pelletkachels werd vanaf 2020 beëindigd.
Na 2020 kwam het afhankelijkheidsthema weer terug op de agenda. De eindigheid van grondstoffen, de risicovolle afhankelijkheid van import en de milieudruk van onze weggooi economie kwamen samen in het beleid voor de Circulaire Economie. Bouwen met hout, biobased isoleren en verpakkingen uit biomaterialen staan opeens weer in de belangstelling. De grondstoffen zijn hernieuwbaar, we kunnen ze zelf telen en de meerjarige vastlegging van de koolstof in materialen passen goed in het beleid.
Biomassa
Zou biomassa als brandstof nu ook weer een comeback maken? Het gekke is dat biomassa nooit weggeweest is, biomassa nog steeds de belangrijkste bron voor hernieuwbare energie.
Een stabiele gebruikersgroep zijn de houtstokende huishoudens, ze zitten al jaren rond 16 PJ. Energetisch is dit interessant, maar voor het milieu en de gezondheid erg ongunstig. De houtstokende huishoudens veroorzaken veel luchtverontreiniging. Bijvoorbeeld van de uitstoot van fijnstof (PM2,5) is het aandeel van de houtstook (incl. de barbecue) van huishoudens 25%!
Maar toch…, energetisch is hout een reëel alternatief voor gas. Een kilo houtpellets bevat 4,8 kWh, ongeveer de helft van een m3 gas. Met twee kilo pellets vervang je dus 1 m3 gas. Een zak pellets van 15 kg kost bij de bouwmarkt €8,-. Twee kilo kost dus €1,06. Een kubieke meter gas kost de consument nu, afhankelijk van zijn verbruik, €1,40 – €1,70, pellets zijn dus goedkoper dan gas.
Bronnen
- Het CBS-overzicht met alle data over hernieuwbare energie: Hernieuwbare energie in Nederland 2023 | CBS
- RIVM over houtstook: Factsheet Effect van houtstook op luchtkwaliteit en gezondheid | RIVM