De bijeenkomst werd afgetrapt met een korte stand van zaken over het project Fryslân Bloeit, een gezamenlijk initiatief van Freonen fan Fossylfrij Fryslân en Arcadia. De laatste weken zijn de Freonen heel druk geweest met Fryslân Bloeit. Dit jaar doen zes dorpen mee: Akkrum-Nes, Grou, Wergea, Eastermar, Woudsend en Berlikum. Volgend jaar doen 30 dorpen mee. Er worden tijdens de Bloeiweken in de dorpen allerlei activiteiten vóór en dóór de dorpen georganiseerd op het gebied van onder meer klimaat, biodiversiteit, lichaamsbeweging, gezonde voeding, cultuur en verenigingsleven. Fryslân Bloeit gaat over duurzaamheid in de brede zin én over de positieve kracht en toekomstbestendigheid van de Fryske mienskip.
Goed verduurzamingsproces
Walter van Steenis kwam als eerste gastspreker aan het woord namens Stichting WNR. WNR staat voor WoonlastenNeutraal Renoveren. Deze in 2020 opgerichte stichting kent geen winstoogmerk. Walter vertelt over de uitdaging voor woningen dat Nederland in 2050 van het aardgas moet zijn en dat voor 2030 al 1,5 miljoen woningen verduurzaamd moeten zijn. Er zijn echter ook grote kansen: woonlasten kunnen lager, comfort kan omhoog en het binnenklimaat in woningen kan worden verbeterd. Daarbij is het verduurzamen van woningen beter voor de planeet.
Binnen VvE’s is het proces van besluitvorming vaak complex. Daarnaast zijn inhoudelijke componenten van verduurzamen ook ingewikkeld. Dit leidt ertoe dat verduurzaming moeizaam en traag kan verlopen. Hierdoor lopen de begeleidings- en advieskosten vaak op tot ver boven het sectorgemiddelde van een derde van de totale verduurzamingslasten. Door een perspectief te bieden – door middel van procesbegeleiding, subsidies, waarborgen en garanties en een financieel vangnet – kan het verduurzamingsproces worden versneld. Goede samenwerking tussen de belanghebbende partijen en transparante communicatie zijn daarnaast belangrijke factoren bij het volgen van een goed verduurzamingsproces. Met de bespaarde onderhouds- en energiekosten kunnen de kosten voor het financieren van de verduurzaming worden gedekt. Zo wordt een woonlastenneutrale verduurzaming gerealiseerd. Voorwaarden hiervoor zijn een gedegen MeerJarenOnderhoudsPlan (MJOP) met reservering voor de toekomstige lasten en het benutten van natuurlijke momenten voor vervanging. Hierbij is het belangrijk te kijken naar de Total Cost of Ownership, en niet naar investeringstermijnen van bijvoorbeeld vijf of tien jaar. De techniek is het probleem niet; het gaat voor 80 tot 90 procent over het onderlinge gesprek en het creëren van gezamenlijk vertrouwen om het spannende en ongewisse proces samen in te gaan en tot een goed einde te brengen.
Toekomstbestendige verduurzaming
Harmen Bouwstra ging in op het toekomstbestendig verduurzamen van woningen. Toekomstbestendig verduurzamen leidt op dit moment tot een waardeverhoging van 13,3 procent, en dit getal stijgt ieder jaar. Een belangrijke basisregel hierbij is om die maatregelen te nemen waar je later geen spijt van krijgt. Hierbij speelt het gebruik van biobased isolatiematerialen een grote rol voor veel toepassingen. Gebaseerd op passiefhuis-principes is het mogelijk om energiegebruik met 90 procent te verlagen. Zo is het mogelijk om de energierekening terug te brengen naar 0 euro. In zijn presentatie (bijgevoegd bij deze mail) liet Harmen de vereisten en criteria zien voor het verduurzamen van een woning. Door het volgen van een stappenplan waarin de juiste volgorde van maatregelen is uitgewerkt wordt een goed verduurzamingsproces gewaarborgd. Bouwstra adviseert te beginnen met een goed ventilatiesysteem, vervolgens de isolatie van de woning op orde te brengen en pas daarna technische maatregelen te treffen. Door een balansventilatie met WTW (warmteterugwinning) kan veel energie voor het verwarmen van de woning worden bespaard.