‘Ons bureau Achterbosch Architecten is zich altijd bewust geweest van zijn impact op de natuur’, begint Hans zijn verhaal. ‘Ruim tien jaar geleden raakte dat besef in een stroomversnelling. Door mijn ervaringen als semi-professioneel klimmer heb ik op de hoogste bergen ter wereld gestaan; van de Mount Everest tot op de reuzen op de Zuidpool, Groenland en in Zuid-Amerika. De vervuiling die ik destijds tegenkwam vormde een groot contrast met de schoonheid van het authentieke landschap: dat was schokkend. Het vertelde mij hoe slecht mensen met de aarde omgaan. Ook heeft het mij letterlijk mooie en bruikbare inzichten verschaft. Dat wij als architecten voor een heel groot gedeelte verantwoordelijk zijn voor generatieoverschrijdende gebouwen en ontwikkelingen. Een invloed die veel groter is dan ik me tot dan toe bewust was. Wij kunnen grote verschillen maken.’
Houten brug
In diezelfde periode schreef gemeente Sneek een prijsvraag uit voor een viaductontwerp over de A7, bij de kruisingen Akkerwinde en Molenkrite. De voornaamste eisen waren originaliteit en functionaliteit. Achterbosch nam samen met architectenbureau Onix deel én won. Zijn plan bestond uit de combinatie van een stalen wegdek en een 15 meter hoge, houten overspanning. ‘De keuze voor hout vond men revolutionair’, vertelt de architect. ‘Het was destijds de eerste houten brug ter wereld die elke verkeersklasse kon dragen, ook het zware vrachtverkeer. Speciaal behandeld accoya-hout en de boogvorm ondersteunen het 360 ton wegende ontwerp. Deze opdracht vormde een keerpunt voor ons bureau en heeft ons op de kaart gezet als milieubewust en ecologisch verantwoord. Ook gaf het een stimulans op deze wijze door te gaan met ons vak: kritisch, gericht op minder vervuiling, afval en een duurzame omgeving. En als het even kan: passen op de komende generaties.’
Chinese daadkracht
Het bruggenproject trok wereldwijd de aandacht, ook in China. Een land dat volgens Achterbosch serieus werk maakt van de internationale klimaatcrisis. ‘De ontwikkelingen gaan daar zó snel, zó doeltreffend. Neem als voorbeeld mobiliteit: de Chinezen hebben daarbij ingezet op elektrisch vervoer. Met structurele subsidiestromen heeft de overheid de EV-branche volwassen gemaakt. In 2015 produceerde men 60.000 elektrische auto’s, in 2018 is dat aantal inmiddels 1.600.000. Dit jaar verwachten ze ruim 1,8 miljoen voertuigen te produceren. Het resultaat? De branche kan inmiddels op eigen benen staan en groeit door. Langdurige ondersteuning vanuit overheden kan dus zorgen voor geheel nieuwe industrieën. Vergelijk dat eens met Nederland: pappen, nathouden en polderen. Zelfs het Klimaatakkoord helpt onvoldoende. Omliggende landen als Denemarken en Duitsland maken ook stappen. Zo neemt onze achterstand alleen maar toe. Dat vind ik een zorgelijke ontwikkeling.’
Brand blussen
Ook op andere vlakken kan China als voorbeeld dienen, vindt de Friese architect. ‘De Chinezen prioriteren het algemeen belang boven het individuele. De klimaatcrisis is er, dan kun je twee keuzes maken: recht op de brand afgaan en blussen óf polderen. De Chinezen kiezen voor het eerste. Als architectenbureau kunnen we daardoor versneld ecologische visies en ideeën doorvoeren, zoals ons plan voor een ECO-resort: 50 prachtige paalwoningen – eco lodges – in een bos. Zulke ideeën slaan aan in Azië en hebben ons meerdere prijzen opgeleverd, zoals de World Architecture News Award en een Diamond Award. Steeds vaker krijgen we ook opdrachten om gebieden te ontwikkelen, soms wel 50 tot 100 hectare groot. Door onze goede ervaringen gaan we binnenkort een eerste Chinese vestiging openen in Nanjing, een grote stad van meer dan 7 miljoen inwoners.’
Fossielvrij
‘Bij al onze concepten, van ontwerp tot ontwikkeling van gebouwen en landschappen: eco staat altijd centraal. Duurzaam, circulair, fossielvrij, biobased: je kunt er alle labels opplakken. Het hoort allemaal bij elkaar. Bij iedere opdracht inventariseren we de ambities van de klant. Wij leggen niets op, maar stimuleren onze opdrachtgever ecologisch verantwoord te denken. Je komt er niet altijd uit; dat hoeft ook niet. Zolang je mensen maar bewuster maakt van duurzaamheid.’
Ook in eigen land heeft het bureau van Achterbosch vele projecten op zijn naam staan. Zo ook de Energiecampus Leeuwarden, die woensdag 4 september officieel wordt geopend. ‘Samen met Douwe Faber van Freon Ekwadraat en Harm Beerda van Oosterhof Holman hebben we dit concept volwassen gemaakt. Het resultaat mag er zijn: een duurzaam, circulair pand, dat gebruik maakt van veel biobased materialen. Het gebouw dient bovendien als statement, daar boven op een afvalberg. Wij willen een debat aanzwengelen: hoe kun je het beste omgaan met de omgeving, ecologie en energiegebruik? Maatschappelijke inpassing van concepten is óók duurzaamheid.’
Positiviteit
Achterbosch Architecten is lid van de Freonen fan Fossylfrij Fryslân, al sinds de begindagen van het netwerk. De Friese duurzaamheidsgroep dient volgens de architect een belangrijk belang. ‘Het is een fantastisch initiatief. De Freonen leggen de focus op de klimaatcrisis, op een positieve manier. Onze eerste gezamenlijke actie in 2015 was het uitzwaaien van Marjan Minnesma (directeur Urgenda, red.) in Utrecht. Meer dan 2000 mensen namen destijds deel aan een wandeltocht richting Parijs, waar toen de Klimaattop op het programma stond.’
Tot slot heeft Achterbosch nog een ontboezeming. ‘Wij willen opdrachtgevers binnenkort concreet iets meegeven. Een cadeau, gelinkt aan duurzaamheid, waar iedereen erg blij van wordt. Wát dat is, laat ik nog even in het midden. Het zal iets zijn wat geen enkel bureau tot dusver heeft gedaan. Daarmee onderscheiden we ons en laten we zien hoezeer we om het milieu geven.’ Wordt vervolgd!
(Foto’s: Achterbosch Architecten / tekst: Richard Tjalsma)
Ook als Freon in de spotlight? Stuur een mail naar info@freonen.nl
Tree top houses China, Liyang Jiangshu province
Woning aan de EE, Leeuwarden, foto 1
Woning aan de EE, Leeuwarden, foto 2