Een meer diverse baan dan die ik heb, kan ik me niet voorstellen! Elke dag spreek ik tientallen mensen die bezig zijn met duurzame dingen. Die doen ze meestal samen met anderen, zoals een deelauto in de wijk proberen te krijgen, een zonnepark te realiseren, maar ook inhoud te geven aan Fryslân als ‘Bloeizone’.
Het kan ook zomaar gaan over de global goals (de zogenaamde SDG’s, de Sustainable Development Goals). Ook overleg met de Friese energiecoöperaties komt vaak voor. De Freonen fan FossylFrij Fryslân en de Fossielvrije weken…. De agenda is elke dag gevuld van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Een mooiere baan: ik kan het me niet voorstellen. Tot nu…. Vrijwel alle afspraken zijn uitgesteld of afgezegd. Vandaag is het dinsdag en ik moet nu nadenken wat ik zal gaan doen! Dat is even wat anders! Alles is even anders. Een praatje maken op straat wordt al ongemakkelijk, steeds schiet de anderhalve meter door mijn hoofd. En ik wil graag naar de kapper, maar zit dat er wel in de komende weken?
Bill Gates
Corona is een machtig virus! Het heeft de wereld in zijn greep op een manier die niemand kon voorspellen. Niemand? Toch wel! Bill Gates voorspelde in 2015 al dat dit onze grootste bedreiging zou gaan worden. Onvoorstelbaar dat iemand dat ziet aankomen, en nog onvoorstelbaarder dat daar niet serieus naar is geluisterd. Alhoewel … zo onvoorstelbaar is dat niet. Dat gebeurt nogal vaak: nauwelijks reageren op een naderend onheil, totdat het zover is. En het is zover … vandaag is de Reuzedei uitgesteld, de Olympische spelen, de Elfstedenfietstocht; een kleine greep uit de rampspoed die elke dag grotere vormen aanneemt.
Plotseling zijn er biljoenen euro’s beschikbaar om de problemen aan te pakken, zonder dat we weten of we het wel goed aanpakken. Dat geeft veel vertrouwen, maar ook onrust en kabaal; de wereld ligt even stil. Over een half jaar weten we misschien hoe het kwam, hoe we beter hadden moeten handelen en hoe we een volgende dreiging kunnen voorkomen. Over een half jaar? Dat zou mooi zijn, maar het kan ook zomaar langer zijn.
Klimaatcrisis
De klimaatcrisis lijkt een beetje op het coronavirus. Alleen is het virus veel sneller. Dat betekent snel handelen en dan … blijkt dat ook te kunnen. De klimaatcrisis is veel trager. Dertig jaar geleden werd al door vooraanstaande deskundigen voorspeld dat de CO2-uitstoot een klimaatverandering tot stand zou brengen. Ondertussen tikken we de anderhalve graad verhoging al aan in Nederland. Het Ministerie van VROM maakte rond 1990 grote plannen met ambitieuze doelen … die nooit werden gehaald. Het gehele ministerie werd zelfs in 2010 opgeheven. De klimaattaak kwam te liggen bij het Ministerie van Economische Zaken. Tsja, dan voel je al aankomen dat de lokale economie zwaarder gaat wegen dan het globale klimaat. Niet voor niks lopen we in Europa achter de feiten aan.
Maar … er is ook hoop! Corona laat zien, dat we met z’n allen in staat zijn om echte verandering te durven realiseren. Met veel pijn, heel veel pijn, lijkt het. Maar we voelen met z’n allen dat deze pijn nodig is om nog veel meer pijn te voorkomen. Een zeer interessant proces! Economisch een drama, maar zeer noodzakelijk voelen we massaal. De treinen en bussen zijn leeg, auto’s staan massaal stil. We voldoen plotseling aan erg veel milieu-normen die we twee maanden geleden nog als onhaalbaar bestempelden.
Lokaal gerichte toekomst
Ik heb de afgelopen week drie vergaderingen online kunnen beleven. Skype, Zoom, Teams; ze bestaan al lang, maar ik had ze vrijwel nooit gebruikt. Nu wel, en het is veel leuker en gemakkelijker dan ik dacht. Vanochtend heb ik me nog twee uren reistijd bespaard door een half uur met vier mensen tegelijk telefonisch te vergaderen. Dat zal de komende weken vast nog meer worden! Ik pretendeer zeker niet de visionair te zijn als een Bill Gates, maar wil toch de voorspelling doen dat deze tijd ons de inzichten brengt dat we veel meer kunnen dan we denken. Biodiversiteit, klimaat, werkgeluk, eenzaamheid, werkgelegenheid, gezondheidszorg, onderwijs, de verbondenheid met en de afhankelijkheid van onze economische ‘wetten’ is veel te groot geworden. Er is geen ramp nodig om dat anders te gaan inrichten … toch? We hebben Teams (als dit kabinet) nodig. Welgemeende hulde aan Rutte met zijn ploeg: dit geeft hoop en vertrouwen in een nieuwe, meer lokaal gerichte toekomst!