Om bedrijven en huishoudens tot energiebesparing aan te zetten wordt veel verwacht van de “bewustwording”. De overheden en allerlei organisaties ontwikkelen steeds weer nieuwe campagnes om de bewustwording te vergroten en de gewenste energiebesparingen te realiseren. Met nieuwe normen en regels voegt de overheid een dwangmiddel toe aan de bewustwording. Wat ook altijd helpt is het prijsmechanisme, als iets duurder wordt zal het gebruik verminderen. Daarvoor gebruikt de overheid de “belasting op milieugrondslag”. Bijvoorbeeld de belasting op drinkwater of op vliegen wordt steeds wat verhoogd om het gebruik af te remmen.
| Belasting op leidingwater | ||
| Jaar | Tarief per m3 excl. BTW | |
| 2017 | € 0,336 | |
| 2018 | € 0,339 | |
| 2019 | € 0,343 | |
| 2020 | € 0,348 | |
| 2021 | € 0,354 | |
| 2022 | € 0,359 | |
| 2023 | € 0,382 |
| Vliegbelasting | |
| Jaar | per passagier |
| 2021 | € 7,85 |
| 2022 | € 7,95 |
| 2023 | € 26,43 |
Tabel 1. De ontwikkeling van twee belastingen op milieugrondslag
Een persoon gebruikt ongeveer 45 m3 water per jaar, de BTW op drinkwater is 9%, u betaalt nu dus: 45 * ( €0,382 * 1,09) = €18,73 per jaar aan drinkwaterbelasting.
Om de overstap van gasgebruik naar elektriciteitsgebruik te stimuleren, werd de belasting op elektriciteit verlaagd en die gas op verhoogd.
Belasting op elektriciteit
| Jaar | 0 t/m 10.000 kWh | 10.001 t/m 50.000 kWh | 50.001 t/m 10 miljoen kWh |
| 2018 | € 0,10458 | € 0,05274 | € 0,01404 |
| 2019 | € 0,09863 | € 0,05337 | € 0,01421 |
| 2020 | € 0,09770 | € 0,05083 | € 0,01353 |
| 2021 | € 0,09428 | € 0,05164 | € 0,01375 |
| 2022 | € 0,03679 | € 0,04361 | € 0,01189 |
| 2023 | € 0,12599 | € 0,10046 | € 0,03942 |
Belasting op aardgas (normaal tarief)
| Jaar | 0 t/m 170.000 m3 | 170.001 t/m 1 miljoen m3 |
| 2018 | € 0,26001 | € 0,06464 |
| 2019 | € 0,29313 | € 0,06542 |
| 2020 | € 0,33307 | € 0,06444 |
| 2021 | € 0,34856 | € 0,06547 |
| 2022 | € 0,36322 | € 0,06632 |
| 2023 | € 0,48980 | € 0,09621 |
Tabel 2. De ontwikkeling van de belasting op stroom en gas in de twee laagste schijven.
NB: de BTW op energie (ook over de belasting) is weer terug op 21%, de verlaging in juli 2022 naar 9% is beëindigd.
In bovenstaande tabel is 2023 de combinatie van energiebelasting en een andere heffing: de Opslag Duurzame Energie of ODE. Dat maakt de vergelijking van 2023 met de voorgaande jaren lastig. Hieronder vergelijken we voor de eerste schijf de energiebelasting + ODE in 2022 met 2023:
| Energiebelasting +ODE in schijf 1 | ||||
| elektriciteit | gas | |||
| in 2022 | € 0,06729 | € 0,4497 | ||
| in 2023 | € 0,12599 | € 0,4898 |
Tabel 3. De combinatie van energiebelasting en ODE in de eerste schijf van 2022 en van 2023.
Nu zien we dat de gecombineerde belasting op elektriciteit in 2023 opeens veel hoger is geworden! Omdat de marktprijzen nu zo idioot hoog zijn, valt de verhoogde belasting niet zo op.
Als u 3300 kWh elektriciteit afneemt en 1200 m3 gas betaalt u in 2023 aan deze belastingen: 3300 kWh * ( €0,12599 * 1,21) + 1200 m3 * ( €0,48980 * 1,21) = €503 + €711,19 = €1214,19
Het prijsmechanisme werkt wel, de afgelopen maanden waarin alles zo duur werd, zakte het gebruik van energie ver terug, vooral van gas. Maar ook het stroomgebruik verminderde.
| stroomgebruik in miljoen kWh | |||
| 2021 | 2022 | ||
| sept | 9063 | 8459 | |
| okt | 9411 | 8623 |
Tabel 4. Het stroomgebruik in Nederland
U moet er rekening mee houden dat de energieprijs én de belastingdruk hoog blijven, besparen loont daarom meer dan we gewend waren!