Rekenen met de Freonen - door Frans Debets: editie 13 - isolatie

In de rubriek Rekenen met de Freonen deelt Frans Debets – speciaal voor de Freonen – zijn duurzame observaties. Met vandaag deel 13 over isolatie.

Druk op de Lees verder-knop voor het dertiende verhaal van Frans.

Op internet wemelt het van de instructiefilmpjes om ons te helpen met de energietransitie. De adviezen kloppen niet altijd. Een voorbeeld is het plaatsen van radiatorfolie.

In de bouwmarkten is goed te zien dat isoleren een groeimarkt is geworden. De afdeling waar de dikke pakken en reusachtige rollen isolatiemateriaal staan, wordt steeds groter. Je vindt daar ook allerlei aluminiumfolies, vaak als extra laagje op isolatieplaten of dekens.

In de installatietechniek wordt aluminium ook veel gebruikt om leidingen en appendages te isoleren.

Maar aluminium is toch een zeer goede warmtegeleider? Wat doet dat dan in de isolatiemarkt? Aluminium is inderdaad een zeer goede geleider, daarom gebruiken we het in warmtewisselaars of koelsystemen, juist omdat het zo goed de warmte geleidt. De warmtegeleidbaarheid drukken we uit met de Lambdawaarde, met het symbool λ.

  λ
baksteen 0,45
isolatieschuim 0,02
Alumininium 200

 Tabel: Lambdawaarde van drie materialen

In de tabel zien we dat alumnium de warmte 10.000 keer beter geleidt dan isolatieschuim; een laagje van 1 cm isolatieschuim isoleert net zo goed als 100 meter aluminium!

Aluminium heeft een andere eigenschap die wél handig kan zijn bij isolatie, het weerkaatst warmtestraling. De folders zeggen “…kaatst 90% van de warmte terug….”

Aluminiumfolie tegen de muur achter de CV-radiator is nog niet zo gek, het weerkaatst de warmtestraling van de radiator en voorkomt zo dat de muur warm wordt en de warmte naar buiten geleidt. Bij de folie met aan de achterkant een laagje polystyreen adviseert de klus-instructie dan ook: zorg dat de glanzende kant van je radiatorfolie naar de warmtebron wijst.

Je kunt deze folie ook op de radiator zelf plakken, dat helpt ook, maar daar gaat het vaak mis! Met de instructie: zorg dat de glanzende kant van je radiatorfolie naar de warmtebron wijst, wordt de folielaag tegen de radiator geplaatst, de kant met het polystyreen komt zo aan de buitenkant. Maar dat is fout. De werking van de folie op de radiator heeft een andere grondslag.

Materialen stralen niet allemaal in dezelfde mate hun warmte uit, de emissiviteit kan erg verschillen.

  ε
baksteen 0,9
water 0,96
Alumininium folie 0,03

Tabel: Emissiviteit van drie materialen

In de tabel zien we dat de aluminiumfolie de warmte zeer slecht uitstraalt, de warmte wordt dus vastgehouden. De folie om leidingen en appendages, vaak gecombineerd met een dikke laag isolatiemateriaal, benut dit fenomeen, het voorkomt dat de warmte weg straalt. Bij folie met een laagje isolatiemateriaal aan de achterzijde moet de folie dus van de radiator “wegkijken”, het laagje isolatiemateriaal komt dan tegen de radiator. In meerdere filmpjes op internet wordt de foliezijde tegen de radiator geplakt met de isolatielaag aan de buitenzijde, dat is niet goed.

Ook bij wand- of dakisolatie wordt de emissiviteitsfactor niet altijd goed benut. Als de folie niet vrij ligt en de constructie raakt, bijvoorbeeld het dakbeschot, dan werkt het als een geleider. De warmte wordt dan juist heel effectief afgevoerd via de zeer goed geleidende aluminiumfolie.

Er zijn meer voorbeelden van verwarrende tips en adviezen, volgende maand een ander voorbeeld.