De snelle opkomst van elektrische auto’s en de inmiddels 500.000 laadpunten in Nederland; de groei van het aantal warmtepompen; de bouw van enorme datacenters en de economie die nu weer op volle toeren draait – dit alles leidt tot een snelle groei van de stroomvraag, daarom moeten we miljarden investeren in onze netten …, dat weet iedereen.
Maar is dat wel zo? In de jaren ’50 begon de elektrificatie goed op gang te komen, er werd toen 7 miljard kWh aan stroom gebruikt. In de jaren ’80 groeide het verbruik al tot rond 80 miljard kWh; in 2000 werd het meer dan 100 miljard kWh; in 2008 was het 123 miljard kWh! Maar sindsdien is er nauwelijks meer groei, het blijft nu hangen rond de 120 miljard kWh. Het CBS houdt de cijfers netjes bij, in een recente publicatie staan de cijfers over het tweede kwartaal van 2022 en van 2023. Het stroomverbruik in de twee kwartalen daalde van 26.598 miljard kWh (in 22) naar 25.675 (in ‘23).
Netcapaciteit
Waarom toch al die paniek over netverzwaring en netcongestie? Het verbruik is al jaren hetzelfde en toch moeten de netbeheerders miljarden investeren om de netcapaciteit te vergroten. Het probleem doet zich in het klein ook voor in onze huishoudens. Het stroomgebruik in de huishoudens groeit nauwelijks meer en is nu minder dan 10 jaar geleden. Maar we krijgen steeds meer apparaten met een groot vermogen in huis: de waterkoker van 2kW; het espressoapparaat van 1,5 kW; de inductiekookplaat met een ‘wokpit’ van 3 kW. Deze systemen worden maar enkele minuten per dag gebruikt, maar in die korte tijd moeten de stroomkabels en de zekeringen dat vermogen wel kunnen verwerken. Steeds meer huizen gaan daarom over naar een zwaardere aansluiting, van de standaard 3*25 Ampère naar 3*35 of zelfs 3*50! Niet omdat ze meer stroom gebruiken, maar omdat de vermogenspieken hoger worden.
Mooie kansen
Een grotere aansluiting en zwaardere kabels zijn erg duur, maar niet altijd nodig. Met slim schakelen en verstandig gebruik kan je heel ver komen. Dat deden we vroeger ook toen de stop eruit vloog als de stofzuiger en de wasmachine tegelijk aanstonden. Op dat gebied liggen er mooie kansen voor nieuwe bedrijvigheid, zoals slimme energiebeheersystemen voor bedrijven of groepen van bedrijven die samen de onnodig hoge vermogenspieken voorkomen en daarmee kosten kunnen besparen.
Een CBS-overzicht uit 2015 van het stoomgebruik sinds 1950
De kwartaalvergelijking van het CBS