Vooral hernieuwbare elektriciteit doet het uitstekend, dit jaar komen we al rond de 50% uit! Nergens in Europa is het zonnepanelenvermogen per inwoner zo hoog als in Nederland. Inmiddels heeft 35% van de koophuizen panelen op het dak, we zijn dus goed bezig… dat weet iedereen.
Maar is dat wel zo? Dat van die zonnepanelen klopt wel. De 50% aan hernieuwbare elektriciteit klopt ook; van de ongeveer 117 miljard kWh die we gebruiken, is ruim 50 miljard afkomstig uit hernieuwbare productie. Maar bedenk: elektriciteit is maar 20% (ongeveer) van ons totale energiegebruik, de 50% hernieuwbare stroom is dus 50% van 20% = 10% van het totaal.
Hernieuwbare energie
In 2009 spraken we in de EU af dat in 2020 de hernieuwbare energie 20% van het totale verbruik moest dekken. Nederland hoefde niet 20% te halen, maar slechts 14%. De meeste landen haalden hun vastgelegde doel in 2020, maar Nederland redde het niet. Gelukkig konden we een EU-boete en berisping ontlopen door bijna 50 PJ van de Deense productie over te boeken naar Nederland, dat kostte ons €170 miljoen….
In 2022 kwamen we zonder overboeking op 15%: 277 PJ van het totale gebruik van 1850 PJ. Daarmee staan we nog steeds onderaan het lijstje van EU-landen, alleen Malta en Luxemburg staan nog ietsje lager. De EU in totaal haalde in 2022 al 22,5%.
Warmtetransitie
Het EU-doel voor 2030 is 32%, de Nederlandse opdracht is 27% in 2030 – met een tussendoel van 19,6% in 2025. Gaan we dat redden? Waar moet de bijna-verdubbeling vandaan komen? De groei van hernieuwbare elektriciteit zal nog wel doorgaan, maar ook wat afvlakken. Het net zit vol en het draagvlak voor nog meer zonnepanelen en windmolens vermindert snel. De grote achterblijver is nog steeds warmte. Bijna 60% van ons energiegebruik is warmte; in de industrie, kantoren en huizen. De groei van de alternatieve warmteproductie als warmtepompen of aardwarmte groeide wel in 2022, maar het is nog niet veel. Zo is aardwarmte pas 0,3 % van ons totale energiegebruik. We praten veel over de warmtetransitie, maar het schiet niet echt op.
Besparen
Wat te doen? De doelen zijn vastgesteld in percentages. Het percentage wordt berekend door de productie van hernieuwbare energie (de teller) te delen door het totale energiegebruik (de noemer). Het “succes” van 2022 werd vooral veroorzaakt door de 7% daling van de noemer. Als we de komende zes jaren elk jaar 5% minder gebruiken, zitten we in 2030 op ongeveer 1300 PJ (de noemer). Dan is de 27% slechts 351 PJ of 1,2 keer zoveel als nu. Besparen, besparen, besparen dus. Dat gaat in Nederland altijd via de portemonnee. Ga er maar vanuit dat de druk vooral op de grootverbruikers gelegd gaat worden, daar is de meeste bespaarwinst te halen. Veel bedrijven zullen het moeilijk krijgen, andere krijgen hierdoor juist nieuwe kansen.
Het CBS-rapport over 2022: https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/rapportages/2023/hernieuwbare-energie-in-nederland-2022