In 2023 zakte het bruto energetisch eindverbruik van Nederland met 2% ten opzichte van 2022. Het totale eindverbruik daalt al sinds 2010, in 2010 zaten we nog op 2359 PJ, in 2023 zakte het naar 1812 PJ, dat is zelfs minder dan 1990 toen het 1818 PJ was!
Nederland telde in 1990 nog 15 miljoen inwoners en 5 miljoen auto´s. Inmiddels zijn we met 18 miljoen inwoners en bijna 9 miljoen auto´s, en tóch verbruiken we minder energie dan toen… Besparing én economische groei kunnen dus gecombineerd worden. Ondertussen groeit de productie van hernieuwbare energie. Zo groeide het windvermogen naar 10789 MW van 8755 MW in 2022. Het vermogen van zonnestroominstallaties groeide met 4343 MW naar 23943 megawatt (MW). De krimp van het gebruik en de groei van de hernieuwbare productie leidt tot een snelle toename van het percentage hernieuwbaar, van 15% in 2022 naar 17% in 2023.
We zijn er nog niet, het doel voor 2030 is 39%. Dat redden we alleen als besparing én nieuwe productie gecombineerd blijven.
Technieken
Welke technieken gaan ons helpen? Een paar jaar geleden leek aardwarmte een belangrijke bijdrage te gaan leveren, maar in de praktijk valt dat nog tegen, in 2023 was de productie van 6,5 PJ zelfs 4% lager dan in 2022. Er was ook hoop op een toename van energie uit nieuwe waterkrachtcentrales, het opgestelde vermogen was 37 MW in 1990, in 2023 was het… 38 MW – dat schiet dus ook niet op. Biomassa dan? Dit groeide naar een top in 2021 met 68 PJ, maar sindsdien liep dat langzaam terug, tot 96 PJ in 2023, dat is vrijwel hetzelfde als wat wind opleverde. Verstopt in het krimpende totaal zit nog de groei van vergisting en groen gas. In 2023 groeide de productie van groen gas met 22 procent naar 280 miljoen kubieke meter. Dit kan en moet nog verder groeien.
Warmtepomp
Een interessante groeier is de warmtepomp, inmiddels goed voor 8% van de hernieuwbare energie. Hij onttrekt warmte uit de buitenlucht of bodem en met de compressor wordt de temperatuur verhoogd om gebruikt te worden als verwarming. De energie uit de buitenlucht of de bodem worden in de statistieken meegeteld als hernieuwbaar. De warmte kan ook uit water onttrokken worden (aquathermie) of uit de warmte van de zon, opgevangen met een collector. Maar deze opties leveren nu nog maar een kleine bijdrage.
Bron: CBS
Tot 2030 zal de groei naar de beloofde 39% nog vooral komen van zon en wind. Maar onthoud: het percentage is de combinatie van de teller (hernieuwbare productie) en de noemer (het totale verbruik). Besparen blijft dus belangrijk. We hebben al heel veel bespaard, maar het kan echt nog wel wat beter.