Wat betekent het thema duurzaamheid voor ROC Friese Poort?
Remco Meijerink (RM): ‘Duurzaamheid is voor ons zeer belangrijk. Wij beseffen – als organisatie die veel consumeert en produceert – dat we een verantwoordelijkheid kennen de aarde leefbaar te houden. Dat kun je realiseren door maatregelen als verminderde vleesconsumptie of beperking van water- of dieselgebruik. Het is onze taak als ROC Friese Poort de jeugd hierin mee te nemen. Onze onderwijsinstelling brengt studenten niet enkel een vak bij, maar ook een breder besef op de maatschappij en hun eigen rol daarbinnen. Duurzaamheid is een prominent onderdeel van de visie die we dagelijks overbrengen.’
Jaap van Bruggen (JvB): ‘Borging is belangrijk bij een duurzame bedrijfsvoering. Onze onderwijsinstelling heeft de afgelopen jaren aan pionierschap gedaan met Centrum Duurzaam, Dutch Cuisine en onze duurzame gebouwen. Nu zijn we in de volgende fase aanbeland. Daarbij willen we drie pijlers hanteren. Allereerst de koppeling met het vakmanschap; we willen duurzaamheid meenemen in onze opleidingen. Ten tweede de aansluiting bij brede vorming; ROC Friese Poort helpt studenten zich te ontwikkelen en met een andere blik naar de wereld te kijken. Bedrijfsvoering vormt de laatste pijler. Door op deze manier aan de slag te gaan, borg je duurzaamheid binnen je instelling.’
U noemde zojuist Centrum Duurzaam, het praktijk- en kenniscentrum voor duurzame techniek van ROC Friese Poort, verspreid over alle vestigingen. Welke waarde heeft dit onderdeel voor uw school?
JvB: ‘Dik vijf jaar geleden was de discussie rondom duurzaamheid sterk techniekgedreven. Intern hadden we destijds behoefte aan een nieuwe dynamiek bij de techniekopleidingen; aan iets eigentijds, iets waar je bij wilt horen. Deze twee ontwikkelingen leidden tot de oprichting van Centrum Duurzaam, een plek waar modern onderwijs centraal staat en de nieuwste duurzame technieken voorhanden zijn. Daar staat ROC Friese Poort voor. De resultaten zijn bovendien tweeledig: studenten nemen de duurzame kennis mee in hun bagage, maar ook docenten ontwikkelen zich op duurzaamheidsgebied door Centrum Duurzaam. Dit komt de kwaliteit van het onderwijs ten goede.’
RM: ‘Onze vier beloftes staan vol in de schijnwerpers bij Centrum Duurzaam: het vooroplopen bij ontwikkelingen in het werkveld of studenten de kans bieden het maximale uit zichzelf te halen. Onze school biedt hen die infrastructuur. Een ander aspect dat Centrum Duurzaam mogelijk maakt: een leven lang ontwikkelen. Centrum Duurzaam is er voor de jonge student, maar ook de 40-jarige werknemer die op de hoogte wil blijven van de nieuwste technieken. Bovendien biedt dit schoolonderdeel een unieke kans om relaties aan te gaan met regionale bedrijven; dit sluit natuurlijk aan bij onze vierde belofte: binding met de regio. Door Centrum Duurzaam te realiseren – verspreid over alle vestigingen van ROC Friese Poort – is duurzaamheid een integraal onderdeel geworden van ons onderwijs. Hiermee laten we zien hoeveel waarde we hechten aan dit thema. Wél is het belangrijk dat we Centrum Duurzaam permanent blijven vernieuwen, de ontwikkelingen op duurzaamheidsgebied gaan namelijk razendsnel.’
Het Duurzaam Doen Huis in Leeuwarden is een belangrijke fysieke locatie voor Centrum Duurzaam. Wat gebeurt hier zoal?
JvB: ‘Het Duurzaam Doen Huis is een goed voorbeeld van onze werkwijze. Remco gaf het net al aan: hier creëren we binding met de regio. Geregeld komen wijkverenigingen langs, omdat buurtbewoners kennis willen maken met duurzaamheid. Vaak zijn het mensen die weinig afweten van duurzame installaties, maar door een workshop bij ROC Friese Poort – zoals Hoe verduurzaam ik mijn woning? – de mogelijkheden ervaren. Ze zien de apparaten hangen, rekenen zelf mogelijke kostenbesparingen uit en gaan in gesprek met onze docenten. Die slag maken wij met Centrum Duurzaam. Studenten, bedrijven, bewoners uit de regio; iedereen is welkom. Duurzaamheid moet namelijk laagdrempelig zijn en geen elitefeestje. Wellicht kunnen we dit in de toekomst ook nog vorm geven in Winkelcentrum Zaailand in Leeuwarden (ROC Friese Poort huurt ruimtes in Winkelcentrum Zaailand, red.) Een kleine satellietvestiging van Centrum Duurzaam zou daar niet misstaan om duurzaamheid bereikbaar te maken voor een breed publiek.’
Dan een ander onderwerp. In juli 2018 organiseerden de Freonen fan Fossylfrij Fryslân de Elfwegentocht, twee fossielvrije weken in Friesland. ROC Friese Poort deed hieraan mee met de studenten en medewerkers. Hoe kijkt u hierop terug?
RM: ‘De Elfwegentocht 2018 was een fantastisch project. Het had grote invloed op de bewustwording bij mensen omtrent duurzaamheid en was ook nog eens door jongeren bedacht. Zelf tankte ik twee weken lang blauwe diesel, een fossielvrije brandstof. Het project zou in mijn ogen jaarlijks plaats moeten vinden. Herhaling is belangrijk om een thema bij mensen tussen de oren te krijgen. Dan zou ik bovendien graag een koppeling zien met kennis, innovatie en ontwikkeling. De Elfwegentocht moet meer zijn dan alleen twee weken lang duurzaam reizen. Laat zien waar Fryslân en het Noorden toe in staat zijn, toon onze state-of-the-art aan de rest van de wereld.’
JvB: ‘De afsluitende Duurzame Parade op zaterdag 14 juli was geweldig. Je zag daar alle sociale lagen door elkaar heen. Zo hoort duurzaamheid te zijn.’
ROC Friese Poort heeft zich enkele jaren geleden aangesloten bij de Freonen. Welke bijdrage aan de maatschappij hoopt u te leveren met dit lidmaatschap?
JvB: ‘De Freonen fan Fossylfrij Fryslân vormen een beweging die met een positieve blik naar de toekomst kijkt, net als onze school. ROC Friese Poort en de Freonen passen daarom naadloos bij elkaar. Het sociale aspect is één van de mooie kanten aan de Freonen. Het stimuleren van elkaar, het creëren van binding. Dat zorgt ervoor dat mensen samen aan de slag gaan met duurzaamheid.’
RM: ‘Je brengt alleen verandering teweeg als je massa creëert. De Freonen doen dat. Voor ons is het volstrekt logisch om bij deze beweging aan te sluiten. Zo laten we zien dat we de doelen onderschrijven en iedereen elkaar nodig heeft op weg naar een duurzame samenleving.’
Met de bouw van het circulaire pand voor Uniformberoepen aan de Leeuwarder Egelantierstraat toonde u grote ambities. Wat zijn de doelen voor de toekomst?
JvB: ‘Wij blijven onszelf continu verbeteren. Anderhalf jaar geleden zetten we inderdaad een stap met de oplevering van het circulaire gebouw aan de Egelantierstraat. Dat behaalde een zeker kwaliteitsniveau, ook qua duurzaamheid. Het volgende project dat we aanpakken moet nóg beter zijn. De sleutel daarvoor ligt in CO2-neutraal bouwen. Om voor de wetgeving uit te lopen – net als bij het project aan de Egelantierstraat – wachten we niet tot de wet er is, maar gaan we de ambities zelf realiseren. Wij dagen de markt graag uit om samen met ons te experimenteren.’
RM: ‘Onze ambities zijn hoog, daarmee maken we het onszelf niet makkelijk. Dus moeten we in beweging komen. Onze doelen werken echter als stok achter de deur om duurzaamheid een plek te geven binnen de bedrijfsvoering. ROC Friese Poort was in het verleden soms te bescheiden over haar duurzame activiteiten. Nu pakken we het anders aan. Natuurlijk: we moeten het allemaal nog waarmaken. Maar, we zijn er serieus mee aan de slag. We formuleren ambities, gaan verder dan menig andere instelling. Duurzaamheid is een enorm belangrijk thema, daar lopen wij niet voor weg.’
JvB: ‘Het onderwijs vervult een kernfunctie. ROC Friese Poort geeft les aan circa 15.000 studenten. Wij kunnen deze jongeren iets meegeven in hun bagage. Deze mensen vormen de komende jaren een substantieel onderdeel van de Friese maatschappij. Hoe mooi is het dan als je de kans krijgt hen te enthousiasmeren voor duurzaamheid? Onze invloed kan groot zijn, wij pakken deze verantwoordelijkheid op!’